Metoda NDT-Bobath to jedna z metod fizjoterapeutycznych wpierających rozwój motoryczny u niemowląt i dzieci. Jako certyfikowana fizjoterapeutka metody NDT-Bobath i jej duża zwolenniczka na pewno przygotuję więcej artykułów na jej temat, natomiast w tym artykule przedstawię jej ogólne cele i założenia oraz skupię się na wykorzystaniu tej metody w leczeniu dzieci. W osobnych artykułach znajdą się natomiast informacje o pozostałych popularnych metodach oraz postaram się również je porównać i wskazać plusy i minusy każdej z nich.
W artykule
- Co to jest metoda NDT-Bobath?
- Dla kogo została stworzona metoda NDT-Bobath?
- U kogo metoda NDT-Bobath znajdzie zastosowanie?
- Jaki jest główny cel metody NDT-Bobath?
- Założenia metody NDT-Bobath
- Konsultacja dziecka z terapeutą metody NDT-Bobath
- Jakie są alternatywy dla metody NDT-Bobath?
- Inne artykuły, które mogą Cię zainteresować
Co to jest metoda NDT-Bobath?
Została stworzona w latach czterdziestych XX wieku przez małżeństwo Bertę Bobath oraz Karla Bobath. Berta była doświadczoną fizjoterapeutką, natomiast Karl był psychiatrą. Metoda ta stanowi koncepcję w rehabilitacji neurologicznej, którą między innymi fizjoterapeuci wykorzystują do pracy z wcześniakami, niemowlętami, dziećmi, ale również i dorosłymi.
W przypadku młodszych pacjentów, na koncepcję składa się między innymi ocena oraz terapia niemowlęcia lub dziecka, które ma trudności związane z funkcją układu nerwowego, opóźnieniem rozwoju, trudnościami ortopedycznymi lub genetycznymi. Jest to jedna z najpopularniejszych metod pracy z takimi pacjentami i ze względu na sposób współpracy z pacjentem ma bardzo wielu zwolenników wśród zarówno fizjoterapeutów, jak i pacjentów oraz rodziców dzieci.
Dla kogo została stworzona metoda NDT-Bobath?
Metoda ta została stworzona z myślą o osobach z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku młodszych pacjentów głównym adresatem tej metody miały być dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym czy też przepukliną oponowo-rdzeniową.
Ze względu na zadowalające rezultaty oraz wzrost popularności tej metody, zaczęto ją natomiast z powodzeniem stosować do pracy z dziećmi z całościowymi, a nawet częściowymi zaburzeniami rozwoju. Przez częściowe zaburzenia rozwoju rozumiemy takie, które dotyczą konkretnej strefy rozwoju. Mogą to być na przykład zaburzenia motoryki małej lub dużej czy też emocji. Co więcej, elementy tej metody oraz metodyka współpracy z pacjentem, są ogólnie wykorzystywane w pracy nad prawidłowym rozwojem dziecka, czy nawet w codziennej opiece i pielęgnacji dzieci.
U kogo metoda NDT-Bobath znajdzie zastosowanie?
Jak wspomniano wyżej metoda ta lub jej elementy są szeroko wykorzystywane w pracy nad prawidłowym rozwojem, wzorcem ruchu i postawą. Terapia metodą NDT-Bobath sprawdzi się między innymi u dziecka, które ma trudności z:
- wzmożonym lub obniżonym napięciem mięśniowym,
- asymetrią tułowia,
- prężeniem się lub odginaniem,
- nadmiernym odginaniem głowy do tyłu,
- unoszeniem głowy,
- podpieraniem się,
- leżeniem na brzuchu,
- obracaniem się z pleców na brzuch (po ukończonym 6 miesiącu życia),
- zaciskaniem piąstek,
- chwytaniem zabawek,
- jedzeniu,
- równowagą,
- koordynacją
- osiąganiem kolejnych umiejętności.
W przypadku rozpoznania tych trudności u dziecka warto skonsultować się fizjoterapeutą dziecięcym, który posługuje się metodą NDT-Bobath.
Jaki jest główny cel metody NDT-Bobath?
Terapia metodą NDT-Bobath ma na celu wspieranie oraz stymulowanie rozwoju dziecka. Głównym założeniem jest eliminowanie niewłaściwych odruchów i wzorców, a także poprawa dystrybucji napięcia mięśniowego. Terapeuta podczas ćwiczeń, stara się nauczyć dziecko prawidłowych wzorców ruchowych poprzez zastosowanie wspomagań adekwatnie dobranych do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Wspomagania te przyczynią się do normalizacji napięcia mięśniowego, poprawiają jakość ruchu dziecka oraz jego postawę. Celem metody i terapii jest również przeciwdziałanie asymetrii ułożeniowej oraz zapewnienie dziecku jak największej niezależności przy możliwie jak największym rozwinięciu jego możliwości.
Założenia metody NDT-Bobath
Koncepcja metody NDT-Bobath zakłada, iż bardzo istotnym jest kontynuowanie terapii z dzieckiem w domu przez rodziców. Dzięki temu możliwe jest podtrzymanie efektów terapii i ich maksymalizacja. Mowa jest tutaj między innymi o prawidłowej pielęgnacji dziecka przez rodziców. Rodzic powinien szczególnie zwrócić uwagę na sposób noszenia, podnoszenia, odkładania, karmienia, a także zabawę z dzieckiem. Wykonywanie tych czynności przez rodziców w sposób prawidłowy pozwoli na zaktywizowanie dziecka we właściwy sposób oraz wsparcie jego rozwoju i samodzielności.
Konsultacja dziecka z terapeutą metody NDT-Bobath
W przypadku wystąpienia powyższych trudności warto skonsultować się fizjoterapeutą, który wykorzystuje metodę NDT-Bobath. Warto zaznaczyć, że terapeutą tej metody może być nie tylko fizjoterapeuta, ale również lekarz, logopeda czy też terapeuta zajęciowy. W celu uzyskania najlepszych rezultatów warto zwrócić uwagę na wybór terapeuty i adekwatnie do występujących trudności u dziecka.
Podczas wstępnej konsultacji fizjoterapeutycznej terapeuta przeprowadza wywiad oraz badanie funkcjonalne. Po badaniu i obserwacji spontanicznej aktywności dziecka, jeżeli jest to konieczne, terapeuta planuje dalsze postępowanie fizjoterapeutyczne. Podczas następnych wizyt terapeuta poprzez szereg ćwiczeń pracuje nad rozwojem dziecka oraz dodatkowo uczy rodzica prawidłowej pielęgnacji. Jak wspomniano wyżej, istotnym elementem tej metody, jest właśnie aktywizacja rodziców do dalszych ćwiczeń w domu oraz prawidłowego dbania o dziecko.
Jakie są alternatywy dla metody NDT-Bobath?
Należy zaznaczyć, że nie jest to jedyna metoda pracy dzieckiem dotycząca tych samym trudności. Innymi popularnymi metodami będą między innymi metoda Vojty czy też PNF. Metody te oraz różnice pomiędzy nimi dokładnie opiszę w osobnych artykułach. O metodzie Vojty artykuł jest już dostępny. Można go przeczytać tutaj: "Metoda Vojty - czym jest i u kogo znajdzie zastosowanie"
Bibliografia:
- Borkowska Z., Szwiling Z.: Metoda NDT-Bobath: Poradnik dla rodziców, PZWL, 2013.
- Mikołajewska E., Mikołajewski D.: Metoda Bobath w rehabilitacji dorosłych i dzieci, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 2016.
