Zaburzenia w postawie i budowie ciała oraz motoryce mogą wskazywać na asymetrię u dziecka. Z tym określeniem bardzo często spotykają się rodzice podczas wizyty u pediatry czy oczywiście u fizjoterapeuty. W niniejszym artykule postaram się to zagadnienie przybliżyć.
W artykule
Czym jest asymetria u dziecka?
Asymetria przejawia się preferencją jednej strony ciała oraz niesymetrycznym układaniem się, które można zaobserwować u dziecka w pozycji leżenia na brzuchu i plecach. W pierwszych tygodniach życia dziecka zauważa się niewielką asymetrię, która jest fizjologiczna. Wówczas aktywność i ułożenie maluszka są zdeterminowane przez odruchy, a dziecko nie posiada jeszcze umiejętności niezbędnych do kontroli ciała. Jest to absolutnie naturalne, natomiast jeżeli na dalszym etapie ta asymetria się pogłębia i jest to widoczne w różnych umiejętnościach, które nabywa dziecko wraz z wiekiem, to warto skonsultować to z fizjoterapeutą. Warto dodać, że u dzieci z asymetrią mogą wystąpić problemy z nabywaniem nowych umiejętności oraz problemy z prawidłowym rozwojem motorycznym.
Jakie są przyczyny asymetrii?
Przyczyn asymetrii jest bardzo wiele. Asymetria może mieć swój początek już w trakcie ciąży. Zdarza się również, że ułożenie asymetryczne można zauważyć u maluszka, który ma problemy związane ze wzrokiem lub słuchem. Ponadto niewłaściwa codzienna pielęgnacja może niekorzystnie wpłynąć na rozwój niemowlęcia, a co za tym idzie, również na jego asymetrię. Bardzo często nawet specjaliści nie są w stanie w sposób jednoznaczny określić przyczyny asymetrii i wtedy nazywa się ją asymetrię idiopatyczną.
Najczęstsze objawy asymetrii u maluszka
Najczęściej rodzic zgłasza się do fizjoterapeuty, jeżeli zauważy u niemowlęcia nietypowe objawy takie jak: preferencja jednej strony ciała (skręcona główka wyłącznie w jedną stronę), patrzenie znacznie częściej w jedną stronę, wypłaszczenie główki z tyłu po jednej stronie, układanie tułowia w literkę ,,c'', wkładanie do buzi zawsze tej samej rączki oraz aktywność tylko jednej i tej samej nóżki. Dodatkowymi objawami, które może zaobserwować rodzic u dziecka, mogą być trudności w utrzymaniu główki w linii środkowej, nierównoległe ułożenie obręczy barkowej względem obręczy biodrowej oraz obroty z pleców na brzuch wyłącznie w jedną stronę.
Jeżeli rodzic zauważa powyższe zachowania u swojego dziecka, to wówczas zaleca się konsultację z lekarzem lub z fizjoterapeutą, który oceni maluszka i pomoże stwierdzić, czy mogą być oznaką asymetrii. W razie potrzeby fizjoterapeuta przeprowadzi szczegółową diagnozę, zaplanuje terapię oraz przedstawi, jak powinna wyglądać prawidłowa pielęgnacja niemowlęcia lub, jeżeli będzie to konieczne, zaproponuje dalszy plan terapii.
Jak wspierać dziecko w domu?
Poniżej znajdziesz kilka przykładów, w jaki sposób, oprócz ćwiczeń z fizjoterapeutą, możesz wspierać niemowlę w domu, aby pomóc dziecku w osiągnięciu symetrii. Dobrymi przykładami ćwiczeń i zachowań, które zwykle się zaleca to:
- układanie dziecka na brzuchu, dzięki czemu maleństwo będzie wzmacniało szyję, ramiona oraz plecy,
- zachęcanie niemowlęcia za pomocą zabawki do obracania główki, na stronę, której unika, w kierunku zabawki; jeżeli niemowlę preferuje patrzenie w stronę prawą, to należy umieścić zabawkę po stronie lewej,
- pokazywanie maluszkowi książeczki sensorycznej z lusterkiem, aby zachęcić go do patrzenia, w kierunku którego unika,
- zabawy polegające na łączeniu w linii środkowej rączek i skupianiu wzroku; można przy tym również zaangażować nóżki maluszka, kierując je w stronę ust,
- podnoszenie i noszenie dziecka używając prawej i lewej strony,
- unikanie noszenia dziecka w pozycji pionowej; zaleca się noszenie dziecka w pozycji fasolki, na leniwca oraz bokiem,
- zamienianie strony podczas karmienia,
- delikatne masowanie okolicy szyi, barków, klatki piersiowej i plecków maluszka.
Pamiętaj, że w razie zauważonych przez Ciebie symptomów asymetrii u niemowlaka możesz zgłosić się do fizjoterapeuty dziecięcego.
Po ukończeniu trzeciego miesiąca życia przez dziecko można stwierdzić utrwaloną asymetrię, natomiast większość niemowląt sama z niej wyrasta. Jeżeli więc maluszek po 3 miesiącu życia, w dalszym ciągu preferuje jedną stronę, to zaleca się konsultację z fizjoterapeutą.
Pamiętaj o prawidłowej pielęgnacji niemowlęcia
Prawidłowa pielęgnacja oraz dbanie o codzienne czynności zawsze ma dobry wpływ na rozwój dziecka, w tym na jego symetrię. Warto zatem pamiętać o:
- naprzemienności, czyli układaniu dziecka raz z jednej, raz z drugiej strony na przykład przy karmieniu,
- układaniu niemowlęcia do snu raz na prawym, raz na lewym boku,
- podchodzeniu do łóżeczka i odkładaniu w nim dziecka raz z jednej, a raz z drugiej strony (jeżeli występuje asymetria u dziecka, to warto starać się podchodzić do dziecka, ze strony której unika i tam też się ustawiać i pokazywać zabawki,
- wspomaganiu maluszka w obrotach.
Konsultacja z fizjoterapeutą dziecięcym
Jeżeli chcesz poznać więcej sposobów na wspieranie dziecka, to warto umówić się na konsultacje z fizjoterapeutą, który przedstawi Ci instruktaż prawidłowej pielęgnacji i opieki oraz pokaże, w jaki sposób ćwiczyć i bawić się z dzieckiem. Ponadto oczywiście pomoże określić czy rzeczywiście dziecko ma problem z asymetrią i rozwieje wszelkie wątpliwości.
Bibliografia:
- Borkowska M., Szwilling Z.: Metoda NDT-Bobath, Wyd.1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010.
- Ellwood J., Ford M., Nicholson A.: The association between infantile postural asymmetry and unsettled behavior in babies, European Journal of Pediatrics, 176, 1645-1652, 2017.
- Kuliński W.: Fizjoterapia w pediatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2013.
