Pierwsze 12 miesięcy życia dziecka to okres bardzo dynamicznych zmian. Przez ten czas dziecko rośnie i nabywa nowe umiejętności. Rozwój motoryczny niemowlęcia przebiega według bliżej określonego schematu, w trakcie którego u maluszka pojawiają się kolejne umiejętności. Zakres norm rozwojowych jednak jest dość duży. Warto obserwować dziecko i go wspierać, ale pamiętając, że każde dziecko jest inne i pośpiech oraz porównywanie do innych są niewskazane.
Dziecko początkowo uczy się odbierać bodźce ze środowiska, później je analizować i odpowiadać na nie ruchem. Ruch jak i umiejętności wydają się być nieporadne i niezgrabne. Później dziecko uczy się kontroli swojego ciała oraz ruchu. Rozwój ruchowy noworodka przebiega od głowy w kierunku kończyn. Dlatego też najpierw rodzice obserwują u niego pojawiającą się mimikę twarzy, oczów oraz ust. Kolejnym etapem będzie pojawienie się u niego ruchu rączek i nóżek. Jest to proces niezwykle złożony. Z tego względu wsparcie dziecka przez rodzica jest ważne nie tylko na tym etapie rozwoju motorycznego jak i w późniejszym okresie.
Więcej informacji o rozwoju motorycznym można przeczytać w artykule rozwój motoryczny dziecka. W tym artykule zostaną przedstawione metody i zabawy wspierania rozwoju motorycznego niemowlęcia. Dla dzieci starszych został natomiast przygotowany osobny wpis zabawy wspierające rozwój motoryczny dziecka powyżej 12 miesiąca życia.
W artykule
- Jak wspierać rozwój motoryczny niemowlęcia?
- Prawidłowa pielęgnacja
- Kontakt wzrokowy
- Czas na brzuszku
- Łączenie rączek w linii środkowej ciała i poznawanie stóp
- Przenoszenie ciężaru ciała na boki
- Zabawki stymulujące
- Mata edukacyjna
- Tor przeszkód i inne
- Motywacja
- Bez pośpiechu
- Inne artykuły, które mogą Cię zainteresować
Jak wspierać rozwój motoryczny niemowlęcia?
W pierwszych miesiącach życia niemowlęcia należy zwrócić szczególną uwagę na rozwój fiksacji wzroku, kontrolę głowy oraz symetrię ciała. Warto również pamiętać o kształtowaniu i rozwijaniu u dziecka linii środkowej, schematu ciała, a także budowaniu stabilnego tułowia. Rodzice z powodzeniem mogą w domu wspierać rozwój maluszka, stosując poniższe przykłady zabaw i czynności. Warto zacząć od prostych działań, które zachęcą dziecko do kontaktu, ruchu, budowania relacji, zdobywania umiejętności czy też poznawania otoczenia.
Prawidłowa pielęgnacja
Czynności pielęgnacyjne przy dziecku powinny być wykonywane bez pośpiechu. Warto, aby rodzic przy ich wykonywaniu, pamiętał o utrzymaniu kontaktu wzrokowego z maluszkiem. W prawidłowej pielęgnacji niezwykle istotne jest to, w jaki sposób dziecko jest podnoszone, noszone oraz odkładane. Podnoszenie i odkładanie dziecka powinno być wykonywane bokiem do podłoża. Przy ubieraniu i zmianie pieluszki należy pamiętać o obracaniu dziecka na boki. Szczególnie warto zwrócić uwagę na naprzemienność. Zaleca się nosić dziecko raz na prawym, a raz na lewym przedramieniu. Należy obracać dziecko raz przez prawy, a raz przez lewy bok i to samo tyczy się układania maluszka na boku.
Kontakt wzrokowy
Bardzo ważny jest kontakt wzrokowy między rodzicem a dzieckiem. Należy zbliżyć się do dziecka i spróbować go zainteresować swoją twarzą. Wówczas maluszek będzie miał możliwość skupienia wzroku na twarzy rodzica. Można użyć zabawek w kolorach kontrastowych (biały, czerwony, czarny), grzechotki, szeleszczącej maskotki lub lusterka. Należy powoli przesuwać zabawkę z zewnątrz w kierunku linii środkowej ciała. Dziecko powinno koncentrować wzrok za zabawce i wodzić za nią wzrokiem. Zabawa ta daje również rodzicowi możliwość obserwacji ruchu oczów dziecka.
Czas na brzuszku
Łączenie rączek w linii środkowej ciała i poznawanie stóp
Przenoszenie ciężaru ciała na boki
Gdy maluszek leży na brzuszku, można pokazywać mu zabawkę raz z prawej, a raz z lewej strony, co będzie sprawiało, że będzie przenosił ciężar ciała na boki, wydłużając przy tym obciążoną stronę ciała przy próbie sięgnięcia do zabawki. Jest to umiejętność szczególnie przydatna przy zdolności takiej jak obroty z pleców na brzuch oraz z brzucha na plecy.
Zabawki stymulujące
Zabawki również mogą wspierać rozwój dziecka. W tym przypadku świetnie sprawdzą się kolorowe piłeczki o różnych fakturach i strukturach lub grzechotki, które wzbudzą zainteresowanie u dziecka i zachęcą go do poruszania się i podążania w ich kierunku.
Mata edukacyjna
Zrobiona z różnorodnych materiałów o różnych kształtach, kolorach i teksturach z pewnością zachęci dziecko do jej eksplorowania. Dziecko dotykając ją, chwytając i bawiąc się na niej, ma możliwość rozwijania zdolności z zakresu motoryki małej. Dlatego warto układać dziecko na macie zarówno na brzuszku jak i na plecach.
Tor przeszkód i inne
W domu można również przygotować mini tor przeszkód z ułożonych poduszek i innych przedmiotów znajdujących się w domu. Zachęcone do tego dziecko może pokonać tor na czworakach lub na stojąco, czy nawet po nim się wspinać. Oczywiście pod pełną kontrolą rodziców. Dziecku można również zaproponować zabawy wspierające motorykę małą takie jak układanie klocków, zabawa z sorterem, piramidkami czy ciastoliną.
Motywacja
Rodzice powinni zwrócić uwagę na to, aby wspierać i pochwalać postępy jak i zaangażowanie dziecka. Wówczas motywacja i pewność siebie u maluszka wzrasta. Poczucie bezpieczeństwa daje dziecku sam fakt, że rodzice reagują i zaspakajają jego potrzeby, są przy nim i poświęcają mu dużo uwagi. Warto nie wymuszać na dziecku umiejętności, na które nie jest jeszcze gotowe.
Bez pośpiechu
Należy zaznaczyć, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie i jego rozwój może nieco różnić się od rozwoju innego dziecka. Dlatego nie należy porównywać swojego dziecka z innym dzieckiem. Jeżeli rodzice są czymś zaniepokojeni w związku z rozwojem ruchowym dziecka, to zaleca się, by zgłosili się z nim na konsultację do lekarza lub fizjoterapeuty dziecięcego.
Bibliografia:
- Rokicka–Milewska R., Nasze dziecko. Rozwój, pielęgnowanie i wychowanie, PZWL, Warszawa 2015.
- Thomas B. Brazelton, Joshua D. Sparrow, Rozwój dziecka 0-3, GWP, 2020.
